In het Grote Kantoor stap je ruim een eeuw terug in de tijd. Op verzoek van toenmalig fabriekseigenaar Jacques van Marken ontwierp architect Schelling een kantoorgebouw met een grote centrale hal. Een glazen koepel verleent de hal allure. De betaal- en afhaalloketten, het luikje voor de uitbetaling van de salarissen, glas-in-loodschermen met de namen van havens en borstbeelden van fabrieksdirecteuren onderstrepen de vroegere functie van het gebouw.
Naarmate 'de Gist' zich steeds meer ontwikkelde op het westelijk deel van het terrein, raakte het pand in onbruik. Sinds 2005 vindt alleen nog noodzakelijk onderhoud plaats door de huidige eigenaar, DSM Delft. “Heel jammer, je zou het in zijn oude glorie willen herstellen en gebruiken”, zegt locatiedirecteur Fedde Sonnema. Voor DSM Delft is dat niet logisch, omdat nieuwe kantoren dicht bij de laboratoria op 'West' moeten zitten. Dus restte verkoop. Diverse partijen toonden belangstelling, maar tot verkoop kwam het niet. “Ook BOEi loopt er al vijftien jaar om heen”, zegt adjunct-directeur Sylvia Pijnenborg. “Ik heb in Delft gestudeerd en ken het pand goed. Het is een waanzinnig mooi gebouw met een heel mooi verhaal, het verhaal van Van Marken en de opkomst van de industrie in Delft.”
De beperkende voorwaarden maakten herontwikkeling moeilijk: de grond blijft van DSM en het bestemmingsplan en de eisen die op het terrein gelden blijven van toepassing. Sonnema: “Het kan dus geen hotel of appartementencomplex worden. DSM Delft wil bovendien graag de centrale hal behouden. Wij vinden hoogwaardige kantoorruimte voor zo'n 250 man een mooie bestemming, en ook belangrijk voor Delft.” Bovenop de beperkende voorwaarden heeft het pand achterstallig onderhoud en zit er asbest in. Restauratie is kostbaar. Daar staat tegenover dat DSM Delft er niet bepaald de hoofdprijs voor vraagt. “We verkopen het voor één euro”, zegt Sonnema. “Ook verhuren we een stuk terrein voor het parkeren, zodat de toekomstige gebruikers daarvoor niet in de wijk gaan zoeken.”
Begin december viel de beslissing: BOEi koopt het pand. De organisatie kan een beroep doen op diverse fondsen en subsidieregelingen om de restauratie te bekostigen. “Dat maakt dit project haalbaar en daar zijn we blij om”, zegt Sonnema. Ook Sylvia Pijnenborg is enthousiast. “We willen het weer laten schitteren en schijnen. Dat gaat ons lukken, net zoals ons dat voor kazernes, gevangenissen, kloosters en watertorens is gelukt. Er is een markt voor kantoren in een pand met deze allure. De ontvangsthal wordt geschikt gemaakt voor bijzondere bijeenkomsten.” DSM Gist zal er waarschijnlijk zelf ook kantoorruimte gaan huren, voor het management van het naastgelegen Gist Productie Bedrijf. “Zo krijgt het Grote Kantoor zijn uitstraling én zijn functie terug.”
Sonnema is tevreden. “Het ging ons aan het hart om dit prachtige gebouw te zien verpieteren. Het vinden van een goede partner heeft veel energie gekost. We zijn dan ook blij met BOEi.” BOEi is al begonnen met het uitwerken van het plan, zegt Pijnenborg: “Dan volgt een traject van subsidie en vergunningen aanvragen, het pand geschikt maken voor tijdelijk gebruik, zoeken naar permanente huurders en natuurlijk de verbouwing zelf. Over drie, vier jaar heeft Delft er weer een visitekaartje bij. Maar de eerste huurders kunnen er eind 2021 al in.”
De afgelopen vijftien jaar kon 'Delft' af en toe tóch even achter de voordeur kijken. Program manager Prashant Gupta, die het proces van de restauratie vanuit DSM Delft gaat begeleiden: “We deden mee aan Open Monumentendagen en soms waren er recepties. Een grote expositie met talrijke evenementen rond '150 jaar gistproductie in Delft' trok in 2019 nog 20.000 bezoekers.” Het is de bedoeling dat het pand ook in de toekomst op Open Monumentendag toegankelijk blijft. En DSM mag er jaarlijks enkele evenementen organiseren.
Liefde voor Nederlands erfgoed ligt aan de basis van BOEi, een organisatie zonder winstoogmerk. BOEi is 25 jaar geleden opgericht door enkele marktpartijen en de Provincie Noord-Holland, om industrieel, agrarisch en religieus erfgoed te restaureren en te herbestemmen. “Erfgoed verrijkt het leven en geeft de omgeving een unieke sfeer. Onze monumenten zijn verstilde herinneringen, die tot leven komen en verhalen doorgeven”, zegt de maatschappij. BOEi wordt financieel gesteund door de 'Vrienden van BOEi', de BankGiro Loterij, fondsen en aandeelhouders. Particulieren kunnen obligaties kopen, die elk jaar 2,5% rente opleveren. Meer informatie: https://www.boei.nl.